De aanhoudende droogte leidt nog niet tot grote problemen of een tekort aan water. Het Rijk en een aantal waterschappen hebben wel maatregelen genomen om de dreiging van verzilting in West-Nederland het hoofd te bieden.
Oorzaak van het zoetwatertekort is de langdurige droogteperiode in West Europa. Door inzet van de zogeheten Kleinschalige Wateraanvoervoorziening (KWA) wordt zoet water meer bovenstrooms uit de Lek en het Amsterdam-Rijnkanaal gehaald. Het hoogheemraadschap van Rijnland maakt hiervan gebruik. De KWA is in de loop van de week volledig operationeel.
Verzilt water
“Onder normale omstandigheden levert de Rijn meer dan genoeg water om in perioden van neerslagtekort aan de vraag te kunnen voldoen” licht Sjaak Langeslag, locodijkgraaf van het hoogheemraadschap van Rijnland, toe. “Bij Gouda heeft Rijnland een inlaatpunt, waar rivierwater wordt binnengehaald uit de Hollandsche IJssel, die door de Rijn wordt gevoed. De Hollandsche IJssel mondt via de Nieuwe Waterweg uit in de Noordzee. Als de Rijnafvoer laag is, door langdurige droogte in Duitsland en minder smeltwater in Zwitserland, krijgt het zeewater door de verminderde tegendruk vanuit de Rijn, meer kans naar binnen te dringen. Als die indringing het inlaatpunt bij Gouda bereikt, dreigt verzilt water te worden ingelaten in het beheergebied van Rijnland.”
Aanvoer water
Rijkswaterstaat regelt de verdeling van water over Nederland en stelt het water beschikbaar voor de KWA. Het water wordt dan aangevoerd vanuit een punt waar de zee geen invloed heeft: de Lek en het Amsterdam-Rijnkanaal. Deze aanvoer vindt plaats via gemaal De Aanvoerder in Utrecht, dat hier eind jaren tachtig speciaal voor is gebouwd. Sindsdien is dit gemaal tweemaal ingezet: in 2003 en 2011. Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden zorgt voor het transport van het water richting het gebied van het hoogheemraadschap van Rijnland, dat het water wil gebruiken. Indien nodig kan Rijnland een deel van het aangevoerde water doorgeven aan de hoogheemraadschappen Delfland, en Schieland en de Krimpenerwaard.
De KWA zorgt voor een aanvoer van 6,9 m3 per seconde. Dat betekent dat ter hoogte van Bodegraven 6900 liter zoet water per seconde de boezem van Rijnland binnenkomt. De duur van de KWA maatregel is moeilijk te voorspellen. De maatregel blijft van kracht zolang de droogte aanhoudt en de aanvoer van zoet water beperkt is en er bij het inlaatpunt Gouda nog sprake is van verhoogd chloridehoudend water. Voor recreatie houdt dit in dat het scheepvaartverkeer op de Leidsche Rijn is gestremd door de maatregel. Ook moet de recreatievaart bedacht zijn op een andere stroming. De sterke stroming die dit oplevert kan voor zwemmers gevaarlijke situaties opleveren, het advies is dan ook om alleen op officiële zwemlocaties te zwemmen.
Weinig overlast scheepvaart
Rijkswaterstaat laat weten dat de droogte voor de scheepvaart op de rijkswateren -met uitzondering van de Geldersche IJssel en de Leidsche Rijn- nog nergens tot grote hinder leidt. Een gevolg van de lagere waterstanden is wel dat binnenvaartschepen minder diep geladen kunnen worden en dus minder vracht kunnen vervoeren. Daarnaast is bij verschillende sluizen het schutregime aangepast om waterafvoer te beperken.
Door het inzetten van de Irenesluizen voor zoetwateraanvoer is beperkte hinder voor de scheepvaart mogelijk. Schippers wordt geadviseerd om de berichtgeving op www.vaarweginformatie.nl goed in de gaten te houden. Ook heeft Rijkswaterstaat een website ‘Actuele informatie droogte’ gelanceerd.
Waterkwaliteit
De waterkwaliteit loopt op veel plekken wel terug, door de hoge temperatuur. De daggemiddelde watertemperatuur van zowel de Maas als de Rijn is door de warme periode opgelopen tot rond de 25 graden. De verwachting is dat de temperatuur de komende week ongeveer gelijk zal blijven. De waterkwaliteit van open water is in de afgelopen week afgenomen, wat is te zien in het toegenomen aantal meldingen blauwalg, botulisme en vissterfte. Actuele informatie over de kwaliteit van het zwemwater op 800 zwemlocaties is te vinden in de Zwemwater-app van de Unie van Waterschappen.
(Op de foto: Veerse Meer, vluchthaventje van Geersdijk – ingezonden door Joke en Maarten Vroombout)
Vorig artikel Volgend artikel