Toerisme Vlaanderen heeft onlangs een inspiratiegids voor duurzame natuurbeleving gepubliceerd. Tien voorbeeldprojecten worden uitgelicht, waaronder kajakinitiatieven voor natuurbeleving en -bescherming.
Aan de hand van de voorbeeldprojecten uit binnen- en buitenland wordt in de gids geïllustreerd hoe een duurzame bezoekersbeleving in het landschap concreet vorm kan krijgen.
In hoofdstuk 10 van Te gast in het landschap worden 4 kajakinitiatieven toegelicht. Denk hierbij aan onderweg afval verzamelen, kajaktochten organiseren tijdens springtij en leerlingen bewust maken over milieuproblemen zoals zwerfafval.
Invloed op natuur
Kajakkers kunnen op verschillende manieren een impact hebben op de rivier en haar oevers. Het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek heeft in 2023 de verschillende soorten verstoringen geïndexeerd bij het kajakken, waaronder:
- verstoring van rust-, stilte- en broedgebieden;
- achterlaten van afval;
- schade aan of vernietiging van oevervegetatie;
- werveling van de waterbodem;
- impact op stromingsdynamiek door verwijdering van liggende bomen;
- onopzettelijke verspreiding van invasieve exoten.
De impact van kajak- en kanovaart is het grootst bij een laag waterpeil (verstoring van de rivierbodem), als er veel kajakkers zijn, en als ze vaak in- en uitstappen. Veel hangt af van de kajakkers zelf zoals de grote van de groep en hun gedrag. Ook de context van het gebied speelt een rol, bijvoorbeeld de waterstand en aanwezigheid van gevoelige dier- en plantsoorten.
Tegelijkertijd heeft het kajakken ook een positief effect. Mensen ervaren een band met de natuur en het landschap op een niet-alledaagse manier. Dit kan op zijn beurt leiden tot meer begrip voor het rivierecosysteem en het milieu in het algemeen.
Strategieën voor balans
Verschillende maatregelingen en strategieën worden genoemd in de inspiratiegids. Zo moet kajakken beperkt of verboden worden bij te lage waterstanden en in bepaalde periodes. Verder moet het aantal boten per dag worden gelimiteerd en duidelijk afspraken worden gemaakt over in- en uitstapzones.
Ook bewustwording staat hoog in het vaandel. Drie van de vier genoemde kajakinitiatieven informeren actief over natuurbehoud en het belang van schoon water. Naast educatie wordt dit actief opgepakt doordat deelnemers worden gevraagd zwerfafval op te ruimen tijdens het kajakken.
© Foto boven: voorblad ‘Te gast in het landschap’
Vorig artikel Volgend artikel