In het recent verschenen rapport Staat van de Infrastructuur, beschrijft Rijkswaterstaat over de technische staat van de Nederlandse infrastructuur in 2023. Hoewel de infrastructuur momenteel in orde is, zijn de feiten volgens het rapport confronterend.
Veel van de Nederlandse bruggen, sluizen en viaducten stammen uit de jaren 50 en 60 van de vorige eeuw. Deze zijn dringend toe aan groot onderhoud of vernieuwing. Net als voorgaand jaar nam het uitgesteld onderhoud verder toe.
De minister van Infrastructuur en Waterstaat spreekt in een kamerbrief dat de grootste instandhoudingsopgave ooit op ons afkomt. De focus zal de komende jaren daarom liggen op de instandhouding van de infrastructuur.
Criteria beoordeling
In het rapport van Rijkswaterstaat (RWS) worden vijf criteria beoordeeld als: goed, gemiddeld en matig. Bij een goede beoordeling moet tenminste aan één van de volgende drie voorwaarden worden voldaan:
- De prestatieafspraak wordt nageleefd.
- De norm wordt gehaald.
- De RWS-experts geven aan dat het gewenste niveau geborgd is.
Bij een gemiddelde beoordeling betekent het dat de presentatieafspraak of norm niet gehaald wordt, maar de afwijking beperkt blijft tot maximaal 3%. Het kan ook betekenen dat het gewenste niveau van een criterium wél wordt gehaald, maar deze borging nadelige effecten heeft. Denk hierbij aan hinder en storingen voor de gebruiker. Bij een matige beoordeling is er sprake van een niet behaalde prestatieafspraak of norm met een afwijking van meer dan 3%.
Hoofdvaarwegen
Voor de hoofdvaarwegen zijn de oordelen uitsluitend goed of gemiddeld. Dit is een verbetering ten opzichte van 2022. De veiligheid, levensduur en beschikbaarheid van de stormvloedkeringen zijn beoordeeld als goed.
Kunstwerken
Veel kunstwerken, met name bruggen, zijn aan het eind of voorbij hun verwachte levensduur. Zo’n 64% van de vaste stalen bruggen en de helft van de beweegbare bruggen heeft minder dan een derde van zijn levensduur over. Uitgesteld onderhoud en toegenomen scheepsgrootte verhogen verder het risico op storingen en schade bij aanvaringen.
Bovendien zijn de meeste delen van de infrastructuur in dezelfde periode aangelegd. Daardoor bereiken en overschrijden die delen nu tegelijkertijd het einde van hun levensduur. Dit gebeurt ook nog eens eerder dan verwacht: kunstwerken worden intensiever gebruikt dan waar ze destijds voor ontworpen zijn.
Vaargeulen
De technische conditie van vaargeulen is beoordeeld als goed. Drie van de vier subcategorieën voldoen aan de prestatieafspraak. Dit zijn: zeetoegangsgeulen, hoofdtransportassen en overige vaarwegen. Alleen de vierde subcategorie, hoofdvaarwegen, voldoet niet aan de prestatieafspraak. Dat komt volgens het rapport vooral vanwege de incomplete verdieping van de Hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl.
Storingen en beschikbaarheid
In 2023 is het totaal aantal storingen met 8% gedaald ten opzichte van 2022 (2.175 in 2023; 2.361 in 2022).
Het geplande onderhoud van de kunstwerken blijft volgens de laatste gegevens volledig binnen de afgesproken normen, maar de ongeplande niet-beschikbaarheid neemt toe door uitgesteld onderhoud. Die afspraak luidt dat kunstwerken in het hoofdvaarwegnet gemiddeld maximaal 0,2% van de tijd niet-beschikbaar mogen zijn als gevolg van dat ongepland onderhoud. Rijkswaterstaat voldoet al sinds 2017 niet meer aan deze prestatieafspraak.
Doordat er te weinig geplande werkzaamheden zijn en niet in de onderhoudsbehoefte wordt voorzien, stijgt het aantal storingen en incidenten. Die stijging leidt tot meer ongepland onderhoud.
Lees het volledig rapport Staat van Infrastructuur
© Foto boven via Rijkswaterstaat, fotograaf Jan Wessels
Vorig artikel Volgend artikel